5. Sputnik, czyli katastrofa nad Wisłą

Nie powiem Wam, który z warszawskich festiwali filmowych jest najlepszy (nie mogę się zdecydować), za to z pełnym przekonaniem mogę wskazać (jak dotąd) najgorszy.

Zaczęło się od przedsprzedaży. Należę do rzadkiego (czasem mam wrażenie, że wymierającego) gatunku ludzi, którzy zawsze dokładnie wczytują się w ulotki, instrukcje, umowy, ogłoszenia i inne takie. W sekcji „bilety” na stronie @sputnik.a stało jak wół:

„„Sputnik nad Polską” (17-27.11.2010) bilety można kupić na dowolne seanse podane w programie festiwalowym w kasach Kin Kinoteka i Kultur. (…)260 PLN – Karnet 20 biletów po 13 PLN na konkretnie wybrane projekcje festiwalowe. 140 PLN – Karnet 10 biletów po 14 PLN na konkretnie wybrane projekcje festiwalowe (…)”

Zero gwiazdek i didaskaliów więc pojechałam do Kinoteki złożyć zamówienie. Niestety, kiedy poprosiłam o karnet na 10 filmów, miły pan poinformował mnie, że oferta dotyczy wyłącznie biletów na seanse w jednym i tym samym kinie. Bilety kupiłam mimo wszystko, wierząc w to, że teraz może być już tylko lepiej. Tia… Zgadliście. Przechwaliłam.

Zachęcona opinią Ojca Dyrektora swoją bytność na festiwalu rozpoczęłam od „Bikiniarzy”. Seans miał się odbyć 19 listopada o 15:00 w Kinie Kultura. Nieświadoma tego, że coś jest nie tak, usiadłam w wygodnym kinowym fotelu i podekscytowana czekałam na rozpoczęcie projekcji. O 15:10 zaczęłam się lekko niepokoić. Pięć minut później pojawił się chłopak z obsługi kina, przeprosił, powiedział, że jest problem z dopasowaniem napisów i poprosił o cierpliwość. O 15:30 zjawiła się jakaś pani i poinformowała, że seans zaraz się zacznie. Chwilę później wystartował. No nareszcie! Eee… Zaraz, zaraz. Ale czemu puścili film bez napisów? Po pierwszej scenie pękłam, wyszłam na korytarz i spytałam, czy organizatorzy zdaja sobie sprawę, że film leci bez napisów. Usłyszałam „No tak. Nadal jest problem”. Ja: „Ale rozumiem, że puścicie nam Państwo film od początku?”. „Ja myślę, że tak. Właśnie nad tym debatują”. Ja: „No nie ma się co zastanawiać. Nie znamy rosyjskiego, a chcemy obejrzeć film w całości”. Po kwadransie projekcja została wstrzymana, na restart musieliśmy poczekać kilka następnych minut. Ok. 16:00 (niemal z godzinnym opóźnieniem) „Bikiniarze” wystartowali. Film podobał mi się tak bardzo, że starałam się nie zwracać uwagi na to, że co jakiś czas napisy się rozjeżdżały (zwłaszcza w trakcie piosenek). Ale kiedy kilkanaście minut przed końcem napisy wysiadły na całe 2 sceny (całe szczęście, że udało mi się nabyć ten film na DVD, bo pewnie nigdy nie dowiedziałabym się, o czym były), autentycznie się wściekłam (spróbujcie sobie wyobrazić, co by było, gdybym planowała wybrać się na 18:00 do Kinoteki). Nie lubię niedopowiedzeń więc po projekcji podeszłam do chłopaka z obsługi kina i spytałam, kto zawinił – kopia, sprzęt czy organizator. Dowiedziałam się, że kino tylko wynajmuje salę, a winę ponosi osoba przysłana przez Sputnik, która zjawiła się w kinie 5 minut przed seansem i nie za bardzo umiała zsynchronizować napisy z kopią. Wieczorny maraton „The Best of Sputnik” też się zaczął bez polskich napisów. Na moje i Lamijki szczęście miał wbudowane angielskie, a po nastu minutach polskie też się objawiły.

Myślicie, że organizatorzy czegoś się nauczyli na tych błędach? A skąd! Doskonale pamiętam, jak @verdiana zgłaszała kolejne opóźnienia, z czego najdłuższe dotyczyło projekcji „Półtora pokoju”: „Seans opóźniony o 30 minut. Część ludzi wyszła, zanim się zaczął, tzn. ci szczęśliwcy, którym oddano bilet, bo kasjer się wcale nie kwapił, żeby to zrobić. Efekt był taki, że film oglądało jakieś pół sali. Drugie pół było puste.”. A wczoraj w mojej obecności chłopak skarżył się na to, że „Palacz” obsunął się o 40 minut.

Ze wszystkich filmów ujętych w programie Sputnika najbardziej czekałam na „Dolinę róż” Dmitrija Czerkasowa. Nie wiem czemu, ale intuicja podpowiadała mi, że to będzie idealny film dla mnie. Zawierzyłam jej do tego stopnia, że nastawiłam się nawet na napisanie długiej recenzji (a wszyscy wiemy, jaki mam problem ze zmuszeniem się do pisania takowych). Jeszcze w czwartek wieczorem zastanawiałyśmy się z Lamijką, czemu zaplanowano 2 pokazy tego samego dnia – jeden o 15:30, drugi o 16:30 (oba 25 listopada). Ostatecznie uznałam, że najwidoczniej programu Sputnik też nie potrafił ułożyć. Konkursowe „Generation P” pojawiło się w nim ze 2, 3 dni przed projekcją. Żeby mogło zostać wyświetlone, wywalono zaplanowany tego dnia seans „Myśliwego”. Ludzie, którzy 25 listopada wybierali się na „Rozejm” (wyrzucono go z programu, żeby upchnąć dodatkowy pokaz „Fausta” Aleksandra Sokurowa) też zostali na lodzie (no chyba że domyślili się, że będzie puszczany tego dnia o 16:30 i mieli czas, by się zjawić). Dodatkowa projekcja „Ładunku 200” (26 listopada o 19:45) też się nałożyła i to na 2 inne filmy (edit.: w tym przypadku to podobno nie kolidowało więc wycofuję ten konkretny zarzut).

W piątek po pracy pojechałam do Kinoteki, bileter oderwał część biletu bez słowa komentarza, weszłam na górę, rozsiadłam się w fotelu, film wystartował i na ekranie pojawił się tytuł – „Rozejm”. Takie rzeczy mi się nie zdarzają, ale przez moment pomyślałam, że pomyliłam sale. Wstałam, podeszłam do kinooperatora i spytałam, co się dzieje i gdzie jest „Dolina róż”. Powiedział, że on te filmy tylko puszcza, ale że się nie pomyliłam, bo to JEST sala nr 6. Usiadłam. Ciśnienie skoczyło mi niemożebnie. Po chwili zebrałam się w sobie (większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, że z natury jestem osobą nieśmiałą, to że się nie orientują, uważam za swój wielki życiowy sukces, aczkolwiek utrzymanie ich w niewiedzy sporo mnie kosztuje), podeszłam do kabiny kinooperatora i spytałam, gdzie się należy zgłosić po zwrot pieniędzy za bilet. Przedstawicielka Sputnika poprosiła mnie na korytarz i spytała, w czym problem. Powiedziałam, że przyszłam na „Dolinę róż”, że chcę obejrzeć ten film a nie „Rozejm”. Usłyszałam, że to niemożliwe, że nie mają już licencji, że informacja o odwołaniu projekcji była publikowana na stronie Sputnika i na ich profilu na Facebooku. Powiedziałam, że to niemożliwe, że od miesiąca siedzę na tej ich stronie prawie codziennie i na pewno zauważyłabym takie info. Pani obstawała przy swoim, o zwrocie pieniędzy za bilet nie było mowy. Wróciłam na salę, usiadłam w fotelu i się rozpłakałam. „Rozejm” widziałam jak przez mgłę. Nie zauważyłam więc, że coś wysiadło. Dopiero kiedy jeden z widzów śmignął koło mnie i otwierając drzwi do kabiny projekcyjnej rzucił: „Zdają sobie państwo sprawę, że film leci bez napisów”, ocknęłam się i przyjrzałam. Faktycznie, napisów nie było. Odczekałam jeszcze 5 minut, a potem wstałam, podeszłam do przedstawicielki Sputnika i oznajmiłam, że teraz już przegięli, że nie dość, że nie ma filmu, za który zapłaciłam, to jeszcze ten leci bez napisów i że żądam zwrotu pieniędzy za bilet. Dziewczyna zrobiła zbolałą minę i odesłała mnie do Biura Festiwalu. Kiedy tam zeszłam, okazało się, że jeden z widzów już składa protest. Dołączyłam więc do niego i poprosiłam o wyjaśnienia. Mam nadzieję, że nie liczycie na to, że były spójne. Zaczęło się od tego, że chłopak z Biura oświadczył składającemu reklamację, że jeśli nie przestanie się denerwować, to nie będzie z nim rozmawiał. W tym miejscu wtrąciła się jego koleżanka i wyrecytowała, że o kłopotach z napisami nic nie wiedzą, a informację o wycofaniu seansu „Doliny róż” osobiście umieściła na wszystkich sputnikowych stronach przedwczoraj. Na pytanie, czemu odwołano seans, odpowiedziała, że wczoraj wyjechał producent i że nie dostali licencji na 3 pokaz. Gdybym to ja organizowała ten festiwal i nie zaklepała licencji na wszystkie zaplanowane projekcje, a w danym dniu miałabym zaplanowane 2 pokazy tego samego filmu w odstępie godziny, odwołałabym seans wcześniejszy, ale nie miałam już siły pytać, czemu postąpiono inaczej. Spytałam za to, jak to się stało, że przez te 9 dni nie wyciągnęli wniosków i nadal są problemy z napisami. Kiedy wspominałam o „Bikiniarzach”, dziewczyna się nadęła i rzuciła: „Ale to było w Kinie Kultura!” „Znaczy, że co? Ze Kino Kultura puściło ten film na własną rękę i to nie było w ramach waszego festiwalu?” „No… było”. „No właśnie”. Kiedy pracownicy Biura zorientowali się, że nie odpuścimy, zaproponowali nam po bilecie otwartym na dowolny sputnikowy pokaz. Bilet wzięłam, ale szybko okazało się, że w związku z zaplanowanymi na sobotę i niedzielę seansami festiwalowymi nie dam rady go wykorzystać. Jedyna projekcja, która by mi pasowała to nomen omen „Poproszę książkę zażaleń” Eldara Riazanowa. Zdecydowałam się więc przekazać ten bilet innemu filmasterowiczowi.

Wyczekiwana „Dolina róż” przepadła, ale miałam jeszcze bilet na „Kandahar” Andrieja Kawuna (nabyłam go tylko dlatego, że pokaz był zaplanowany bezpośrednio po „Dolinie róż”). Żeby jakoś przeczekać te 2 godziny, poszłam na „Wymyk” Grega Zglińskiego. Przed salą nr 6 zjawiłam się 5 minut przed projekcją „Kandaharu” (przez co nie udało mi się spotkać z @michuk.iem i poznać jego żony). Spytałam, gdzie są karteczki. Pani: „Jakie karteczki?” Ja: „Przepraszam. Czy to nie jest przypadkiem film konkursowy? Nie powinno być głosowania publiczności?” Pani: „Och, no tak. Zapominałam. Proszę wejść na salę, zajmę się tym”. Kiedy po filmie wyszłam i spytałam, co z tym głosowaniem, usłyszałam: „Proszę się zgłosić do Biura Festiwalu”. Zgadnijcie, ile osób poszło zagłosować. Podobny problem był 21 listopada przy okazji seansu „Obojętności”. Kartki co prawda dali, ale po seansie nie było nikogo, kto było komu ich odebrać.

Do domu wróciłam załamana (tym bardziej że „Kandahar” okazał się dość przeciętny). Zasiadłam przed komputerem, weszłam na stronę festiwalu i na ich profil na Facebooku. I co? Konia z rzędem temu, kto znajdzie informację o odwołaniu „Doliny róż”. Nie ma nic i moim zdaniem nigdy nie było. W przeciwnym razie albo ja, albo ktoś z moich znajomych miałby szansę to zauważyć.

Obsługa festiwalu to temat rzeka. Artykuł jest już za długi więc się streszczę. Abstrahując od zarzutów, o których już wspomniałam, z tego co zauważyłam, nie ma żadnej komunikacji między „ludźmi Sputnika” w Kinotece, a tymi z Kina Kultura. Jedni i drudzy odcinają się od siebie, a czasem mało brakuje, żeby się odcięli od samego Sputnika. Przed maratonem „The Best of Sputnik” do dziewczyny obsługującej festiwal podszedł jeden z widzów (aktor zresztą) i spytał, jak działają karnety. Wydukała, że nie wie i zaczęła szukać jakichś ulotek. Stanęło na tym, że informacji udzieliłam ja. Pełna profeska, prawda? A to tylko czubek góry lodowej, bo o cokolwiek by tych ludzi nie zapytał, nie bardzo wiedzą, w dodatku próbują pokrywać tę niewiedzę bezczelnością lub tak jak wczoraj kłamstwami.

Kiedy byłam młodsza określenia „radzieckie” czy „rosyjskie” odnosiło się do rzeczy, które były nie do zdarcia. Niekoniecznie pięknych, za to solidnych (wciąż pamiętam rosyjski budzik, który Mama kupiła mi przed moim wyjazdem na obóz sportowy, oprócz niego dostałam też 2 baterie – jedną na początek, drugą na zmianę; ta druga rozlała się po jakimś czasie nieużywana, na tej pierwszej zegarek chodził jakieś 4 lata – niezniszczony, choć nie raz „zaliczył glebę”). Sputnik z „radziecką” solidnością nie ma nic wspólnego. Wątpię, żeby patronujący festiwalowi Dmitrij Miedwiediew naprawdę chciał się podpisać pod czymś takim.

Edit.: Żeby nie było, że tylko narzekam - gratuluję Sputnikowi świetnego doboru (naprawdę wspaniałych) filmów.